Znaczki pocztowe z okazji 160. rocznicy Powstania Styczniowego

0
39

To nie lada gratka dla kolekcjonerów znaczków. Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku we współpracy z Pocztą Polską przygotował wyjątkową serię kolekcjonerską znaczków pocztowych wraz z pocztówkami okolicznościowymi w ramach obchodów 160. rocznicy powstania styczniowego

Prezentacja i promocja pierwszego znaczka i kartki pocztowej z serii „Największe bitwy i potyczki zrywu niepodległościowego z 1863 r. na terenie województwa podlaskiego” miała miejsce 6 lutego 2023 r. w budynku Poczty Polskiej przy ul. Bitwy Białostockiej 8a w Białymstoku.

160. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego była dla nas okazją, by po raz kolejny podjąć współpracę z Pocztą Polską i możemy w ten sposób, poprzez tę całostkę filatelistyczną przedstawić, przypomnieć te najważniejsze bitwy i potyczki, które miały miejsce na Podlasiu – mówi dr Marek Jedynak, dyrektor oddziału IPN w Białymstoku.

Pomysłodawczynią i koordynatorką projektu jest Urszula Gierasimiuk – naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Białymstoku.

– Powstanie Styczniowe jest ważne z punktu widzenia historyków, ale także lokalnych społeczności, bo powstańcy przekazywali tradycje niepodległościowe kolejnym pokoleniom – mówi Urszula Gierasimiuk.

Pierwszy z siedmiu znaczków z tej serii prezentuje ryngraf z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej „Boże zbaw Polskę” z lat 1863-1864. Pochodzi ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie. W dobie polskich powstań narodowych traktowany jest jako patriotyczna pamiątka oraz symboliczne votum nadziei na odzyskanie upragnionej niepodległości. Natomiast karta pocztowa przedstawia słynny obraz Artura Grottgera „Pożegnanie powstańca”, na którym kobieta czule żegna swojego wybranka, wyruszającego do walki o wolność państwa polskiego.

Kolejna rocznica, kolejne pamiątki, i tego jest na prawdę niewiele, i to się rozchodzi po całym świecie – mówi Franciszek Skrypko, kolekcjoner znaczków od czasów gdy – jak podkreśla – chodził do przedszkola. – To jest rzecz taka, że jeżeli ktoś zbiera (znaczki – red.) w temacie powstania, to każdy będzie chciał mieć to w swojej kolekcji – dodaje filatelista.

 

Promocja kolejnej karty i znaczka odbędzie się we wtorek (7.02) w Siemiatyczach

Bitwa w Siemiatyczach miała miejsce w dniach 6-7 lutego 1863 roku.

– To była jedna z największych bitew na terenie Królestwa Polskiego i dawnych ziem polskich tutaj na wschodzie – podkreśla Marek Gajewski, historyk z IPN, który przygotowywał teksty historyczne do folderów.,

Poinformował, że zgrupowanie polskie liczyło między 3,5 tys. a 4,3 tys. powstańców, a rosyjska piechota i kawaleria maks. do 2,5 tys. żołnierzy. Historyk przypomniał, że choć polska strona przeważała liczbowo, to walczyła z wojskiem dobrze zorganizowanym, przeszkolonym i uzbrojonym. W bitwie, którą Polacy przegrali, zginęło 200 powstańców, a 300 zostało rannych. Po stronie rosyjskiej – jak się szacuje – zginęło ok. 80-100 żołnierzy.

Znaczek, którego prezentację zaplanowano na 7 lutego, został przygotowany przy współpracy z Burmistrzem Miasta Siemiatycze, oraz Siemiatyckim Ośrodkiem Kultury. Ukazuje on fragment karty pocztowej pt. „Rzeź w Siemiatyczach 6 lutego 1863” z Działu Zbiorów Specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie. Spotkanie odbędzie się w siedzibie Siemiatyckiego Ośrodka Kultury przy ul. Zaszkolnej 1 w Siemiatyczach.

W kolejnych miesiącach pojawia się foldery upamiętniające bitwy w miejscowościach: Waliły, Gruszki, Brzeźnice, Wincenta i Łukawica. Powstanie w sumie siedem folderów. Seria będzie ukazywać się do września.

Osoby które chcą nabyć folder ze znaczkiem i kartką pocztową mogą otrzymać je bezpłatnie kontaktując się z białostockim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej (e-mail: oben.bialystok@ipn.gov.pl)

Pierwszy znaczek pocztowy, który upamiętniał powstanie styczniowe, został wyemitowany przez Pocztę Polską w 1938 r. i przedstawiał Romualda Traugutta – ostatniego dyktatora tego zbrojnego wystąpienia – w towarzystwie bohaterskich powstańców

Jak informuje Instytut Pamięci Narodowej – Powstanie Styczniowe 1863–1864 było największym i najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym polskich patriotów z XIX wieku. Wybuchło 22 stycznia 1863 r. na terytorium Królestwa Polskiego, a w kolejnych miesiącach objęło swoim zasięgiem ziemie wschodnie – Litwę, Białoruś i część Ukrainy. W trakcie dwuletnich zmagań militarnych z armią rosyjską doszło do ponad 1200 znaczących bitew i potyczek. Przez powstańcze szeregi przewinęło się wówczas prawie 100 tys. ludzi. Kosztowało ono życie blisko 20 tys. z nich, z czego ponad tysiąc zawisło na rosyjskich szubienicach. W ramach carskich represji 35-40 tys. byłych powstańców i ich rodziny wypędzono w eskorcie rosyjskich żołnierzy na katorgę i zesłanie w głąb rosyjskiego imperium.