W Kościele wschodnim przypada we wtorek Radonica – w okresie paschalnym tradycyjny dzień wspominania zmarłych
W woj. podlaskim prawosławni odwiedzają w tym dniu cmentarze i modlą się za zmarłych.
Okres paschalny jest w Cerkwi najważniejszym czasem na wspominanie zmarłych. Chrześcijanie spieszą wtedy na groby bliskich, by podzielić się z nimi radosną nowiną, że Chrystus zmartwychwstał.
W tym czasie dniem modlitw za zmarłych jest przede wszystkim tzw. Radonica – wypadająca w drugi wtorek po Zmartwychwstaniu Pańskim, które w Kościołach wschodnich obchodzone było w tym roku 5 maja, czyli pięć tygodni po katolikach. Nazwa Radonica pochodzi od słowa „radość” i ma przypominać o radości płynącej ze zmartwychwstania Chrystusa. W niektórych krajach tradycją jest przynoszenie tego dnia na cmentarze jedzenia, by – po modlitwach w cerkwi – przy grobach bliskich spożyć posiłek i wspominać zmarłych.
W woj. podlaskim, gdzie są największe w kraju skupiska wiernych Cerkwi, duży ruch na cmentarzach był też w minioną sobotę i w niedzielę, zwaną przewodnią (w tradycji zwanej „prowodami”). Również wtedy duchowni święcili groby, modlono się za tych, co odeszli. We wtorek w cerkwiach odprawiane są liturgie i panichidy – nabożeństwa za zmarłych.
W Kościele prawosławnym oddawanie czci zmarłym 1 i 2 listopada, praktykowane przez katolików, nie należy do tradycji. W listopadzie takim dniem jest dla prawosławnych tzw. rodzicielska sobota. Cerkiewnosłowiańskie określenie „sobota rodzicielska” mówi nie tyle o modlitwie za rodziców, ile za tych, którzy odeszli już do przodków.
Ten dzień zwany jest też „sobotą dymitriewską”, bo to ostatnia sobota przed dniem św. Dymitra obchodzonym w Cerkwi zawsze 8 listopada. W tym roku „sobota dymitriewska” przypadnie 2 listopada, czyli w katolicki Dzień Zaduszny.
Prawosławie jest drugim co do liczby wiernych wyznaniem w Polsce. Hierarchowie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego ich liczbę szacują na 450-500 tys. osób. W Narodowym Spisie Powszechnym przeprowadzonym w 2021 r. przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało (pytanie o wyznanie było dobrowolne, można było odmówić na nie odpowiedzi) niecałe 151,7 tys. osób. (PAP)
